Penningmeester

Een Penningmeester is de persoon die binnen een bestuur de financiën beheert. Meestal gaat het om een bestuursrol bij een vereniging, stichting of VvE. De Penningmeester zorgt dat inkomsten en uitgaven kloppen, dat het bestuur op tijd cijfers krijgt en dat er verantwoording kan worden afgelegd aan leden of toezichthouders.

De taken van een Penningmeester zijn onder meer:

• Bijhouden van de financiële administratie, vaak met een boekhoudprogramma of Excel.
• Betalingen doen, facturen verwerken, declaraties afhandelen.
• Contributies of bijdragen innen, bijvoorbeeld via (SEPA) incasso.
• Begroting opstellen en het budget bewaken.
• Jaarrekening en financieel jaarverslag voorbereiden voor de ledenvergadering of het bestuur.
• Contact met accountant of administratiekantoor als dat is geregeld.
• Subsidies aanvragen en financiële verantwoording richting subsidiegevers regelen, als dat speelt.
• Documenten en uitleg aanleveren voor kascontrole of kascommissie.

Praktijkvoorbeeld: bij een sportvereniging int de Penningmeester contributies, betaalt rekeningen, maakt de begroting voor het seizoen en legt in de ALV uit hoe de vereniging er financieel voor staat.

Waar werkt een Penningmeester

• Verenigingen, zoals sportclubs, buurtverenigingen, muziekverenigingen, belangenverenigingen.
• Stichtingen, zoals goede doelen, fondsen, culturele stichtingen, lokale initiatieven.
• Verenigingen van Eigenaars, vaak rondom onderhoud, reserveringen en servicekosten.
• Soms binnen grotere organisaties als formele functie, maar dan heet de rol vaak anders, zoals financieel beheerder, controller of finance manager.

Binnen de zorg zie je de titel Penningmeester vooral bij stichtingen en verenigingen rond zorgdoelen, zoals vriendenstichtingen, patiëntenverenigingen en personeelsverenigingen.

Wat verdient een Penningmeester

Het inkomen hangt sterk af van of het vrijwilligerswerk is of een betaalde baan.

• Meest voorkomend, bestuursrol als vrijwilliger: vaak geen salaris, soms alleen onkostenvergoeding.
• Vrijwilligersvergoeding, als die is afgesproken: in 2025 maximaal 210 euro per maand en 2.100 euro per jaar, in 2026 maximaal 220 euro per maand en 2.200 euro per jaar. Er gelden ook maximale uurbedragen.
• Betaalde variant, meestal onder een andere functietitel: een financial controller zit grofweg rond 3.900 tot 6.600 euro bruto per maand, een finance manager grofweg rond 4.900 tot 8.100 euro bruto per maand. Dit zijn marktgegevens voor betaalde finance functies, niet voor de vrijwilligersrol Penningmeester.

Aantal werkzaam in Nederland

Er is geen officiële telling van “Penningmeester” als aparte beroepsgroep, omdat het vaak een nevenrol of vrijwilligersrol is en niet als beroepstitel in arbeidsmarktstatistieken wordt geregistreerd.

Wel kun je de schaal inschatten met harde ankerpunten:

• Alleen al het aantal VvE’s ligt op ruim 135.000. Veel VvE’s werken met een Penningmeester of een vergelijkbare rol binnen bestuur of beheer.
• Daarnaast zijn er veel verenigingen en stichtingen met een bestuur waarin financiën belegd zijn bij een Penningmeester, soms onder een andere titel.

Welke opleiding heeft de Penningmeester gevolgd

Voor de bestuursrol Penningmeester als vrijwilliger is er meestal geen vaste opleidingseis. Wel verwachten organisaties vaak dat je financieel netjes werkt en basiskennis hebt van administratie en budgetteren.

Voor een betaalde rol met vergelijkbare taken zie je vaak deze instroomprofielen:

• MBO niveau 4, richting bedrijfsadministratie, finance of bedrijfsvoering.
• HBO niveau, zoals Finance & Control, Accountancy of Bedrijfseconomie.
• WO niveau bij zwaardere rollen, bijvoorbeeld Economie, Finance of (Bedrijfs)Econometrie, vaak met extra opleiding of ervaring.

Hoe lang duurt de opleiding tot Penningmeester

• MBO niveau 4: meestal 3 tot 4 jaar.
• HBO bachelor: meestal 4 jaar.
• WO route: meestal 3 jaar bachelor plus 1 tot 2 jaar master.
• Praktische bijscholing voor de vrijwilligersrol: vaak korte cursussen of workshops van 1 dag tot enkele dagen, afhankelijk van aanbieder en niveau.

Het opleidingsniveau van een Penningmeester is MBO.

Enkele wetenswaardigheden over de Penningmeester

• Kascommissie en kascontrole: bij veel verenigingen controleert een kascommissie de jaarrekening en het werk van de Penningmeester, vaak jaarlijks, waarna de ledenvergadering decharge kan verlenen.
• Frauderisico: functies met betalingsbevoegdheid vragen om simpele maatregelen, zoals dubbele autorisatie bij betalingen, periodieke controle, duidelijke declaratieregels en transparante rapportage.
• Aansprakelijkheid en bestuur: voor verenigingen en stichtingen gelden regels rond bestuur en toezicht. Rond de WBTR zijn er aandachtspunten in statuten en governance, met een belangrijke overgangstermijn tot 1 juli 2026 voor bepaalde statutaire bepalingen.
• Tijdsbesteding verschilt sterk: bij kleine clubs kan het enkele uren per week zijn, bij grotere organisaties kan het structureel meer zijn, zeker rond begroting en jaarrekening.

Extra informatie over de Penningmeester

Andere benamingen voor Penningmeester:

• Thesaurier
• Schatbewaarder
• Kassier
• Quaestor